- Ντακότα, Βόρεια
- (North Dakota). Πολιτεία (178.695 τ. χλμ., 620.700 κάτ. το 2003) των βορειοκεντρικών ΗΠΑ, που συνορεύει στα Β με τον Καναδά, στα Δ με τη Μοντάνα, στα Ν με τη Νότια Ντακότα και στα Α με τη Μινεσότα· τα σύνορα είναι όλα συμβατικά, εκτός από το ανατολικό που χαράζεται από τον ρου του Ερυθρού Ποταμού (Ρεντ Ρίβερ). Πρωτεύουσά της είναι η Μπίσμαρκ (βλ. λ.).
Το έδαφος αποτελείται από μια προσχωσιγενή πεδιάδα, που ενώ στην αρχή ήταν βαθύτατα διαβρωμένη από τα ρεύματα των ποταμών, διαμορφώθηκε ύστερα από εντατική δράση των παγετώνων, της οποίας υπάρχουν και σήμερα εμφανή ίχνη (μοραίνες, λίμνες παγετωνικής προέλευσης κλπ.), ιδιαίτερα στην ανατολική ζώνη.
Ένα πυκνό υδρογραφικό δίκτυο, που σχηματίζουν ο Μισούρι με τους παραποτάμούς του (Λιτλ Μισούρι, Τζέιμς Ρίβερ), ο Ρεντ Ρίβερ κλπ., διαρρέει την Πολιτεία, που είναι επίσης πλούσια σε λιμναίες λεκάνες - είτε φυσικές, όπως η λίμνη Ντέβιλς, τα νερά της οποίας είναι αλμυρά - είτε τεχνητές, όπως η Γκάρισον Ρέζερβουαρ και η Όουκ Ρεζερβουάρ.
Η Β.Ν., που θεωρείται το γεωγραφικό κέντρο της Βόρειας Αμερικής, έχει κλίμα σαφώς ηπειρωτικό με ισχυρές ετήσιες θερμικές διακυμάνσεις (στη Μπίσμαρκ η θερμοκρασία φτάνει τους -15°C τον Ιανουάριο και τους +30° C τον Αύγουστο) και αρκετά αραιές βροχοπτώσεις με ελάχιστα βροχομετρικά ύψη στο δυτικό τμήμα.
Η ποσότητα και η κατανομή των βροχών επηρεάζουν σημαντικά την οικονομία της Πολιτείας, τις κυριότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές της οποίας αποτελούν η γεωργία και η κτηνοτροφία. Η εύφορη και καλά αρδευόμενη πεδιάδα του Ρεντ Ρίβερ επιτρέπει εκτατικές καλλιέργειες φρούτων, κηπευτικών, ζαχαρότευτλων, κριθαριού, βρώμης και σταριού (των οποίων η Β.Ν. είναι η δεύτερη σε παραγωγή Πολιτεία των ΗΠΑ)· το δυτικό υψίπεδο, αντίθετα, καταλαμβάνεται κατά μεγάλο μέρος από βοσκότοπους, με συνέπεια τη διάδοση της κτηνοτροφίας βοοειδών και προβατοειδών. Από το υπέδαφος εξορύσσονται λιγνίτης, μπεντονίτης και κυρίως πετρέλαιο· αξιόλογη ώθηση στην εκβιομηχάνιση θα μπορούσε επίσης να προέλθει από την εκμετάλλευση του υδροηλεκτρικού δυναμικού του Μισούρι, τα νερά του οποίου χρησιμοποιούνται κατά ένα μέρος για αρδευτικούς σκοπούς, από το Missuri Valley Authority.
Η Πρωτεύουσα της B.N. είναι βιομηχανικό και μεταλλευτικό κέντρο (λιγνίτης) που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του Μισούρι· σημαντικότερη όμως είναι η Φάργκο, στον ποταμό Ρεντ Ρίβερ, σιδηροδρομικός κόμβος επί της γραμμής του Βόρειου Ειρηνικού και σημαντικό εμπορικό κέντρο με διάφορες βιομηχανίες μηχανών. Από τις άλλες πόλεις άξιες μνείας είναι η Γκραντ Φορκς, σημαντική γεωργική αγορά στη δεξιά όχθη του Ρεντ Ρίβερ· η Μίνοτ, στον ποταμό Σούρις, μεταλλευτικό (λιγνίτης) και βιομηχανικό κέντρο με διάφορα εργοστάσια γαλακτοκομικών προϊόντων και αλευρόμυλους· η Γουίλιστον, που βρίσκεται στα αριστερά του Μισούρι, κοντά σε ένα πλούσιο πετρελαιοφόρο διαμέρισμα και η Τζεϊμστάουν, γεωργικό κέντρο στον Τζέιμς Ρίβερ. Μεγάλο τουριστικό ενδιαφέρον έχει ο εθνικός δρυμός Θιοντόρ Ρούσβελτ που εκτείνεται κατά μήκος του Λιτλ Μισούρι, 200 χλμ. στα Δ της Μπίσμαρκ.
Η B.N. εξερευνήθηκε για πρώτη φορά από τον Πιερ ντε λα Βεραντρί περίπου το 1738· το 1861 ιδρύθηκε το Έδαφος της Ντακότας στην οποία ανήκει και η Νότια Ντακότα, με πρωτεύουσα αρχικά τη Γιάνκτον και ύστερα τη Μπίσμαρκ. Το 1889, ιδρύθηκαν οι δυο ομόσπονδες Πολιτείες της Β.Ν. και της Νότιας Ντακότας.
Το καπιτώλειο της Μπίσμαρκ.
Το Εθνικό μνημείο του Όρους Ράσμορ με τις γιγαντιαίες προτομές (18μ.) από γρανίτη των προέδρων.
Dictionary of Greek. 2013.